Geestelijke strijd in je denken

Copyright: Jan A. Baaijens, jongerenpastoraat.

Herken je de kwade misleiders!     


De geestelijke boosheden in de lucht (Ef.6:12) infiltreren met de hierboven afgebeelde geestelijke zaken in onze gedachten.  Laat het kwaad niet binnendruppelen. Zorg dat er geen goede voedingsbodem voor in je hart is. Het zal je ongelukkig maken. Geef de geestelijke machten van het kwaad geen voet op jouw grondgebied. Vlucht biddend en gelovend tot Jezus! Als je weet dat je Zijn eigendom bent, kun je getroost leven en sterven.

Hannah Whitehall Smith verklaart ons: ‘Er bestaan stemmen van boze en misleidende geesten; ze liggen op de loer om elke reiziger in de val te lokken, die de hogere regionen van het geestelijk leven binnenkomt. Dezelfde brief die ons vertelt dat we in Christus gezeten zijn in de hemelse gewesten (zie Ef.1:20-21), vertelt ons ook dat we tegen geestelijke vijanden moeten vechten (zie Ef.6:10-20). Deze geestelijke vijanden, wie of wat ze ook mogen zijn, communiceren noodgedwongen met ons via onze geestelijke vermogens. Net als Gods stem is hun stem een innerlijke indruk, die ze op onze geest maken. Dus, net als de Heilige Geest ons een indruk geeft van Gods wil met ons, zo geven deze geesten ons een indruk van hun wil, ook al hechten ze daaraan natuurlijk niet hun naam.’

Overwinning op negatieve gedachten door Jezus Christus

Hieronder volgen PowerPoint afbeeldingen over de geestelijke strijd in je denken en hoe onze negatieve gedachten kunnen worden overwonnen.

Als je op de afbeeldingen aanklikt, worden ze vergroot en kun je ze presenteren. Met het pijltje linksboven kom je dan weer terug op de tekst en bij de volgende afbeelding.

Dia 1

Dia 2 

Dia 3

Dia 4

Dia 5

Dia 6

Dia 7

Dia 8

Dia 9

Dia 10

Dia 11

Dia 12

Dia 13

Dia 14

Dia 15

Dia 16

Dia 17

Infiltratie via de sluizen van ons denken

Het zal duidelijk zijn dat de demonen bij ingangen van ons hart bezig zijn. Ze staan te dringen aan de sluizen van ons denken. Zodra je één van deze openingen maar op een kier zet, kunnen hun verderfelijke invloeden binnenstromen.

Wat laten we binnenstromen door de ingangen van ons hart?

Vaak laten ze het binnensluizen door opmerkingen en handelingen van mensen om ons heen. Dat kunnen de kwellers op onze weg zijn.

  

 

Er zijn veel ervaren en gespecialiseerde demonen, die je kunnen beïnvloeden op je zwakke punten. Op het moment dat je gehoor geeft aan deze influisteringen, geef je er al meer ruimte voor. Op den duur gaat het steeds meer je denken bezetten. Je wil stemt ermee in… en de zonde is bewust in je leven gekomen.

De besmetting kan zich nu gaan uitbreiden. Het wordt dan steeds moeilijker om de toestroom van deze demonische invloeden tegen te houden.

Waardoor ontstaan negatieve gedachten en gevoelens?

Je moet oppassen dat je jezelf niet laat meesleuren door negatieve gevoelens. Probeer nuchter en waakzaam te zijn. Satan en zijn gevallen engelen ‘beroeren de schare’ en ook individuele gelovigen, om ze maar los te krijgen van het vaste vertrouwen dat ze hebben in hun machtige Heiland, Jezus Christus.

                

Demonische machten willen ons, net als de discipelen, ziften als de tarwe. De in de lucht geworpen tarwe waait alle kanten uit. Door negatieve gevoelens, verkeerde overleggingen en infiltratie kunnen onze gedachten in verwarring alle kanten worden uitgeworpen. We kunnen zelfs de controle verliezen en dwangmatige gedachten krijgen.

Door misleiding kunnen we  het juiste zicht verliezen op de werkelijkheid en de waarheid

Misleidende gedachten zijn als raven die over je hoofd vliegen. Je moet ze geen kans geven om zich in je haar te nestelen. Ze zullen je geestelijk leven verontrusten en beangstigen. Uiteindelijk zal het leiden tot depressies.

Negatieve gedachten en bolwerken

We kunnen ook op een onjuiste wijze negatief denken over onszelf. Je moet een realistisch beeld van jezelf hebben. Je kunt te goed of te slecht over jezelf denken. Dit kan komen door een ongezond zelfbeeld of door negatieve en zondige influisteringen in je gedachten. Deze kunnen dan zijn ingegeven door boze geesten of demonen, die communiceren met onze gedachten. Met ons denken kunnen we deze ingevingen verwerpen of aanvaarden en overnemen.

Misleidende geesten of dwaalgeesten staan tegenover de Geest der waarheid, de Heilige Geest (1 Joh.4:6). Als je niet luistert naar de stem van de Heilige Geest in je hart en geweten, kun je spoedig het slachtoffer worden van misleidende geesten en leringen van demonen.

                                           

Boze geesten trachten gevoelens van boosheid, afgunst, schuld, afwijzing, angst en twijfel over te brengen op mensen

Er kunnen zich ook valse, misleidende redeneringen in onze gedachten vastzetten. We nemen dit dan in ons denken over. Op den duur vormen dit bolwerken in ons denken. Het gebruikte Griekse grondwoord ‘logismoi’ kun je vertalen met ‘redeneringen, meningen of overwegingen’. Het zijn de menselijke gedachten die zich tegen de kennis van God verzetten. Het is het natuurlijk menselijk denken (de eigenwijsheid),  die tegenover de wijsheid van Gods heilsplan staat.

Er kunnen zich verkeerde bolwerken ontwikkelen

in ons denken

Het gaat hierbij dus over gevaarlijk, zondige bolwerken en valse redeneringen in het denken, die moeten worden afgebroken.  

Al deze leugens moeten worden ontmaskerd. Elke verkeerde gedachte moet gevangen worden genomen.

Alles moet gebracht worden tot de gehoorzaamheid aan Christus, Die de Weg, de Waarheid en het Leven is (Joh.14:6).

Laat je niet misleiden door je eigen menselijk denken. Gods gedachten zijn hoger dan onze gedachten (Jes.55:8-9). We moeten ons denken gelovig onderwerpen aan Gods waarheid en tot de gehoorzaamheid aan Christus. Je aanvaardt daarmee Gods heilsplan en leert Jezus te geloven op Zijn woord.

Wees waakzaam en goed bewapend

Blijf op een veilige afstand.

Houd de vijand goed in het vizier.

Je moet weten waar de gevaren op de loer liggen. Als je niet weet wat de vijand doet en hoe hij ons aanvalt, kun je hem niet goed bestrijden. De belangrijkste en meest doeltreffende wapens van satan zijn wel verleiding en misleiding. Wees waakzaam en  daartegen bewapend! We lezen in Efeze 6:13: ‘Daarom neemt aan de gehele wapenrusting van God, opdat u kunt weerstaan in de boze dag, en alles verricht hebbende, staande blijven.’

Het doel van de verdediging in de vesting van je denken is ‘om te kunnen standhouden’ tegen de sluwe misleidingen van satan, de grote tegenstander, beschuldiger en lasteraar. Hij valt je met zijn kwaadaardige en bangmakende geesten aan in je gedachten. Als je de kwade infiltraties toelaat in je denken, kunnen angst en twijfel je overvallen en beklemmen.

De gelovigen moeten standhouden in de positie die ze in Christus hebben ontvangen. Zorg er dan ook voor dat alle onderdelen in orde zijn gebracht.

Het is een geestelijke strijd

In Efeze 6:10-18 zien we dat het om een geestelijke strijd gaat, waartegen je dus geestelijk bewapend moet zijn, in de kracht van God. In de verzen 10-12 wordt dit verklaard in de aanmoedigende woorden:

 ‘Verder, mijn broeders, wordt gesterkt in de Heere en in de sterkte van Zijn macht. Bekleed u met de hele wapenrusting van God, opdat u stand kunt houden tegen de listige verleidingen van de duivel. Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten.’       

In Jak. 4:7 lezen we: ‘Onderwerp u dan aan God. Bied weerstand aan de duivel en hij zal van u wegvluchten.  1 Petr.5:8-9 vermaant ons: ‘Wees nuchter en waakzaam; want uw tegenpartij, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, op zoek naar wie hij zou kunnen verslinden.’

Zorg er dan ook voor dat je niet

op zijn machtsveld en werkterrein komt.

Houd ‘de geestelijke boosheden in de lucht’ goed in het vizier. Je moet ze leren ontdekken, en hun tactieken onderkennen. Let speciaal op de invallende gedachten, die je plotseling kunnen overvallen. 

Een gerichte bewapening is daarbij van groot belang.

Het gaat dus om een geestelijke strijd, die zich afspeelt in de geestelijke wereld boven ons, om ons heen en in onze gedachten. De kwade machten proberen in ons leven te infiltreren in onze gedachten.

In de geestelijke strijd moet je leren strijden

met krachtige geestelijke wapens

Geestelijke wapens zijn krachtige wapens van God. Paulus en andere ervaren gelovigen hebben in de kracht van God overwinningen behaald in deze geestelijke strijd. We lezen daarover in 2 Kor.10:3-5:‘Want al wandelen wij in het vlees, wij voeren geen strijd naar het vlees. De wapens van onze strijd zijn immers niet vleselijk, maar krachtig door God, tot afbraak van bolwerken. Want wij breken valse redeneringen af en elke hoogte die zich verheft tegen de kennis van God, en wij nemen elke gedachte gevangen om die te brengen tot de gehoorzaamheid aan Christus.’

Geestelijke manipulators

Hal Lindsey heeft het in zijn boek ‘satan leeft onder ons’ over ‘manipulators van de geest’. Hij heeft er een hoofdstuk aan gewijd.

Het boek ‘satan leeft onder ons…’ van de bekende schrijver Hal Lindsey geeft ons een helder inzicht in de wereld van occulte machten, die inmiddels als een zwarte schaduw over het Westen hangt. Van dit boek waren er indertijd al 20 miljoen exemplaren verkocht. Hij verhaalt ook dat er in de Naam van Jezus bevrijdingen van demonische overheersingen plaatsvinden. Op het gebed doet God nog steeds grote wonderen. Door de Jezus is er verlossing van de boze in het leven van gelovigen.

Hal schrijft over satan: ‘Hij is de indringer (…), die zijn ontvanger diep in elk mensenhart heeft geplant. Die ontvanger heet ‘vlees’ of de zondige natuur.

Via het enorme tot in de finesses georganiseerde wereldsysteem, dat onder zijn beheer staat, flitst hij zijn boodschappen onze geest binnen. Daarom zegt God tegen ons: ‘Want de wapenen van onze veldtocht zijn niet vleselijk, maar krachtig voor God, tot het slechten van bolwerken. Want wij hebben niet te worstelen tegen bloed en vlees, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van deze duisternis, tegen de boze geesten in de hemelse gewesten ( 2 Kor. 10:4, Ef.6:12).’

Het is niet met extreme gewelddadigheid alleen dat satan werkt, zijn controle over de gedachtesfeer in het wereldsysteem is dodelijker dan het koude staal van een vuurwapen in de rug.’

Hoe worden we beïnvloed en verleid?

Lindsey  heeft ontdekt dat satan veel succes heeft geboekt, door voortdurend christenen van het godvruchtig levensinzicht af te lokken in zijn web van leugens. Hij verklaart ons verder: ‘Wij worden van alle kanten gebombardeerd, ondermijnd door filosofie, onderwijs, vormen van beeldende kunst, muziek, massamedia, stijl- en modesoorten, waarmee het wereldsysteem ons in zijn poel zal werpen, tenzij wij begrijpen hoe er aan ons wordt getrokken en waar wij kunnen struikelen.’

Verduistering en verlichting

Volgens de invloedrijke Amerikaanse psycholoog B.F. Skinner is ‘de vrije wil van de mens’ een waanbeeld. Hij onthult dat de mens ‘alreeds wordt gecontroleerd door invloeden van buitenaf’.

Bijbelgetrouwe christenen weten dat de ongelovige mens een vrije wil tot het kwade heeft. God heeft bij de wedergeboorte de wil van de gelovige vernieuwd.

Het verstand moet worden verlicht

In de Dordtse Leerregels, H. 3 en 4, art. 11, lezen we dat de Heilige Geest het verstand van de gelovigen ‘krachtig verlicht’, waardoor zij de dingen die van de Geest van God zijn zouden verstaan en onderscheiden. De geestelijk dode en boze wil wordt levend en goed gemaakt. De gelovige wil nu gehoorzamen en kan door Gods versterking ‘als een goede boom vruchten van goede werken voortbrengen’. In deze positie is een gelovige door God geplaatst! Het betekent ook dat een gelovige in een positie is om juist niet door demonen te worden beïnvloed en belast.

Leer in Gods kracht te strijden

 tegen de geestelijke boosheden!

We zijn geroepen om in Gods kracht te strijden tegen de geestelijke boosheden in de lucht, die onze positie als kind van God willen ondermijnen. Jaag ernaar om vast te mogen staan in Christus, de plaats waar je door genade recht op mag hebben. Als je het recht van een geadopteerd kind hebt verkregen, gedraag je dan niet als een slaaf van de zonde!

Een vrijgemaakt kind van God

moet zich niet gedragen als een slaaf van de zonde

Je mag gratis eten van de maaltijd die God je geeft, waarom zou je dan eten van het besmette voedsel van satan? Laat je niet verblinden en verleiden door satans aantrekkelijke aanbiedingen, want die zijn allang ‘over de datum’. Het eten van de zonde maakt je uiteindelijk doodziek…

Groeien in geestelijke kennis

Let op de aansporing in 2 Petr.1:10-11: ‘Daarom, broeders, beijver u des te meer om uw roeping en verkiezing vast te maken; want als u dat doet, zult u nooit meer struikelen. Want zo zal u in rijke mate de toegang worden verleend tot het eeuwig Koninkrijk van onze Heere en Zaligmaker, Jezus Christus.’

Je denken heeft te maken met het verwerken van kennis. Door het verwerven van geestelijke ervaringskennis vanuit Gods Woord, kun vaster in je positie als kind van God komen te staan.

Petrus eindigt zijn tweede zendbrief (in 2 Petr.3:17-18) daarom ook met de volgende vermaningen: ‘U dan, geliefden, omdat u dit van tevoren weet, wees op uw hoede, zodat u niet door de dwaling van normloze mensen wordt meegesleept en afvalt van uw eigen vastheid. Maar groei in de genade en kennis van onze Heere en Zaligmaker Jezus Christus. Hem zij de heerlijkheid, zowel nu als in de dag van de eeuwigheid. Amen.’

Er zijn nog heel was gelovigen die verzanden in twijfel en geestelijke depressiviteit. Eén van de oorzaken van dit ernstige verval kan gebrek kan zijn: gebrek aan geestelijke kennis.

Waardoor kun je vervallen tot twijfel en depressiviteit?

Dr. Martyn Lloyd Jones geeft ons hierin inzicht in zijn boek ‘Oorzaken en genezing van geestelijke depressiviteit’. Hij schrijft ons in hoofdstuk 4: ‘We hebben de strijd des geloofs te strijden, en die gericht tegen de overheden, tegen de machten, tegen de geweldhebbers der wereld, tegen de geestelijke boosheden in de lucht. En daarom moeten wij voortdurend voorbereid zijn op aanvallen vanuit die hoek; en veel van die aanvallen zijn gericht op het tot stand brengen van geestelijke depressiviteit.’

Hij verklaart ons dat satan listig te werk gaan, als een engel des lichts. Hij is er op uit om het werk van God te vernietigen. Hij vervolgt: ‘Vanaf het ogenblik dat we christen worden, krijgt satan speciale belangstelling voor ons en stelt hij alles in het werk om ons er onder te krijgen, en hij weet daar vaak geen betere weg voor dan ons ongelukkig te maken.’

Lloyd Jones gaat in dit hoofdstuk uit van Rom. 6:17: ‘Maar God zij dank: u was wel een slaaf van de zonde, maar nu bent u van harte gehoorzaam geworden aan het voorbeeld van de leer waaraan u overgegeven bent.’

Het ‘gehoorzamen’ heeft te maken met je hart en de emotionele kant. Het ‘voorbeeld der leer’ heeft te maken  met je geest en het verstand.  Als ‘geest, verstand, denken, hart, wil en emoties’ niet in evenwicht zijn, kunnen twijfel, onzekerheid en depressie toeslaan.

Zorg dat er geen misverstanden

optreden in je geestelijk denken!

Meestal worden de geestelijke invloeden via het denken verwerkt en doorgegeven naar de andere gebieden in je leven. Zorg dan dat er geen misverstanden optreden in je geestelijk denken. Zorg er voor dat je het goed op een rijtje hebt. Let er op dat je genoeg praktische kennis hebt vanuit Gods Woord en dat je goed op de hoogte bent van de Bijbelse principes.

Het belangrijk om te groeien in ervaringskennis!

Geestelijke groei komt door de genade van God, maar aan de kennis moet je zelf ook werken.

Boze en goede ingevingen

Selwyn Hughes heeft een boekje geschreven, getiteld: ‘Depressiviteit, hoe dat overwonnen kan worden’. Hij schrijft daarin, dat de duivel in een directe aanval mensen in een geestelijke depressie kan storten.

Hij haalt bij een persoonlijk getuigenis 1 Petr. 5:8 aan: ‘Uw tegenpartij, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, op zoek naar wie hij zou kunnen verslinden.’   

Selwyn verhaalt ons: ‘Ik herinner me dat ik in de eerste jaren van mijn bediening een periode van depressie meemaakte die me zeer verontrustte. Ik onderging een grondig medisch onderzoek, maar er werd niets gevonden. Vervolgens onderzocht ik mijn gedachten en mijn innerlijke gesteldheid, om te zien of er binnen in mij iets aan de gang was dat tot het probleem kon bijdragen. Ik vond niets.’

Depressiviteit kan worden overwonnen

Selwyn vertelt ons verder: ‘Op een dag, toen ik in gebed was, kwam de gedachte tot me, dat dit misschien wel een aanval van de duivel was. De duivel vindt niets prettiger dan het vruchteloos maken van christenen, op elke manier die hem mogelijk is; en één manier is: door depressie. Hoe meer ik erover bad, hoe meer ik ervan overtuigd raakte, dat de duivel probeerde mij en mijn bediening door dit middel moeilijk te maken. Ik ging over tot de tegenaanval en zei: ‘Satan, ik bestraf je in de naam van Jezus. Ga weg van mij. Verdwijn en kom nooit meer terug.’ Binnen een paar minuten ervoer ik de bevrijding, en prijs God, nadien ben ik nooit meer op een dergelijke manier aangevallen.’

Onderwerp je dan aan God,

 weersta de duivel, en hij zal van je wegvluchten

Het kan dus zijn dat je wordt aangevallen door een demon, met de bedoeling om je op geestelijk gebied vruchteloos te maken. Selwyn adviseert: ‘Als je, terwijl je voor Gods aangezicht wacht, zekerheid hierover ontvangt, doe dan wat de Bijbel zegt: ‘Bied weerstand aan de duivel en hij zal van u wegvluchten’(Jak. 4:7).

De duivel is de leugenaar van de beginne. Zijn boze influisteringen berusten op list en bedrog. Hij is er in gespecialiseerd om vooral de gelovigen angstig, vertwijfelt, bang en kleinmoedig te maken. Hij wil ons zo ontmoedigen, dat wij de moed zullen opgeven. Hij tracht ons diep in de put te krijgen, zodat wij weinig durven en kunnen uitrichten in de dienst van koning Jezus.

Laat je niet bang maken!

Vooral jonge, onervaren christenen kunnen gemakkelijk prooi worden van zijn bangmakerijen. Ik herinner me nog goed dat ik niet lang na mijn eerste bekering werd overvallen door de wanhopige gedachte dat ik de zonde tegen de Heilige Geest had gedaan. Ik had nogal indringend iemand vermaand over iets, waarvan ik dacht dat hij verkeerd in was. Ik denk achteraf dat ik door mijn gebrek aan inzicht zelf daarin onjuist handelde. Ik weet nog niet wat ik daarin goed of verkeerd deed. In ieder geval bestormde mij, direct nadat ik bij hem wegging, de gedachte dat ik hem met gebruik van Bijbelse woorden niet op deze manier had mogen aanspreken. Hij vroeg mij namelijk bij mijn vertrek over mijn vermanende woorden, of God dat tegen mij gezegd had. Ik antwoordde hem bevestigend, omdat ik het met zoveel geestelijke aandrang had gezegd. Daarna kwam dus die vreselijke geachte met kracht bij mij binnen.

Ik was zeer bang, dat ik door deze onvergefelijke zonde niet meer gered zou kunnen worden. Ik heb thuis nog haastig onderzocht wat het was om deze zonde te doen. Ik kwam bij Ananias en Saffira terecht. Dit maakte het nog erger voor me. De vreselijke gedachte overstelpte me. Ik smeekte om verlossing. De volgende dag ben ik toch naar mijn werk op een kantoor in Middelburg gegaan. Ik bad en hoopte dat God mij genadig zou willen zijn en deze vreselijke wanhopige gedachte van mij weg zou willen nemen.

Toen bedacht ik dat er een al wat oudere man op het kantoor werkte, waar ik goed mee kon praten over het geloof. Hij werkte alleen in een klein kamertje. Ik vroeg hem wat het was als iemand de zonde tegen de Heilige Geest heeft gedaan. Hij legde dit duidelijk voor me uit… en voegde er aan toe, dat de duivel juist pasbekeerden daarmee kan aanvallen.

Door dit gesprek nam de Heere die vreselijke gedachte en de angst van me weg. Ik was ervan bevrijd en werd gelijk ook bemoedigd, omdat dit een kenmerk van genade was. Ik denk dat God mij heeft willen corrigeren en onderwijzen.

Luister en spreek naar het Woord!

Wij moeten leren nederig en afhankelijk te zijn en te blijven. Wij moeten zeer voorzichtig zijn om van die grote woorden te gebruiken, al kunnen onze bedoelingen goed zijn. Ik weet nog niet waar ik goed aan heb gedaan, maar ik ben de Heere dankbaar dat Hij er voor mij uit genade iets goeds van heeft gemaakt. Hij heeft mijn gebeden willen verhoren en mij weer moed gegeven.

Laten we er van leren om ootmoedig te wandelen voor de Heere. Wij moeten steeds weer leren om Zijn stem te verstaan en te gehoorzamen.

Leer ootmoedig

 te wandelen met God

Hoe kunnen we het verschil opmerken tussen Gods stem in ons hart (door de Heilige Geest) en de influisteringen van demonen? Let op de uitwerking! Brengen deze influisteringen ons tot twijfel, onzekerheid en valse schuldgevoelen, of brengen ze onze meer in de nabijheid van God? Geven ze ons meer vertrouwen op God, liefde tot Christus en een gevoel van rust en vrede, dan zijn het goede ingevingen geweest.

Let op de uitwerking van de ingevingen

Laten we ook voorzichtig zijn om ‘in geestelijke opwellingen’ allerlei profetieën uit te spreken, zonder dat wij het zelf (of anderen het) hebben getoetst aan Gods Woord.

Let op de waarschuwing in Jes. 8:19-20, waar door de duivel geïnspireerde mensen worden ontmaskerd. We moeten spreken naar het geïnspireerde woord van de HEERE, anders zal het geen dageraad hebben.

 

Wang MingDao: van bangerik naar geloofsheld

Ex-marinier Broeder David was eens bij mw. Kwang in China om het project Parel voor te bereiden, namelijk om één miljoen bijbels tegelijk naar China te smokkelen. In 1974 heeft de Chinese geloofsgetuige, mw. Kwang, een visioen gekregen, terwijl ze in een afschuwelijk ondergrondse gevangenis verbleef. Ze was daarvoor verschrikkelijk gemarteld. Ze zag in het visioen vele duizenden medewerkers, vanuit het Oosten en Westen, zij aan zij een greppel graven. Deze werd steeds dieper en langer. Daarna begon er water doorheen te stromen. Ze zag eerst door China stromen, naar alle delen van het land, en daarna door de hele wereld.’

Dit visioen is duidelijk uitgekomen. Op 18 juni 1981 werden de één miljoen bijbels vanuit een schip in China aan land gebracht. Zo’n 20.000 Chinese christenen waren naar de kust gekomen om de bijbels snel af te voeren. De bijbels werden in één uur aan land gebracht. Na vier uur kwam er een patrouille van het leger op die plaats. Toch is zeker 80 procent van deze bijbels na kortere of langere tijd op de plaats van bestemming aangekomen.

Tijdens dit bezoek aan China bezocht broeder David ook Wang MingDao. Samen met Watchman Nee was hij een belangrijk leider geweest van de Chinese kerk. In 1955 werd hij gearresteerd, wegens zijn verzet tegen de door de communisten gestuurde Drie-Zelf beweging.

Hij werd gehersenspoeld

Na veertien dagen gevangenis ondertekende hij een bekentenis, dat zijn verzet niet goed was geweest. Na zijn vrijlating besefte hij dat hij ‘gehersenspoeld’ was… en herriep hij zijn bekentenis!

De korte tijd van verloochening heeft hij ervaren als een verschrikkelijke, onhoudbare toestand, veel zwaarder dan de volgende 22 jaar en 8 maanden gevangenschap. In januari 1980 werd hij pas vrijgelaten (twee jaar na de vrijlating van zijn vrouw).

David ontmoette geen lichamelijk gebroken oude man, maar een frisse, vurige gelovige, die de Heere nog steeds innig liefhad.

‘Wees niet bevreesd voor wat je zult lijden’

Wang MingDao zei tegen hem: ‘Ik denk aan de woorden die Jezus in Openbaring 2:10 tot Zijn volgelingen spreekt: ‘Wees niet bevreesd voor wat u lijden zult. Zie, de duivel zal sommigen van u in de gevangenis werpen, opdat u verzocht wordt. En u zult een verdrukking hebben van tien dagen. Wees trouw tot in de dood, en Ik zal u de kroon van het leven geven.’

Deze vragen gaven hem kracht in de gevangenis. De 23-jarige loutering had hem rijker gemaakt.

Hij vervolgde: ‘Vijfentwintig jaar geleden had ik er geen besef van dat satan er op zat te wachten om me op mijn zwakste plek aan te vallen. Ik was een bangerik. Dat wist ik maar al te goed. En hij bracht mij in aanraking met een terreur, die ik niet voor mogelijk had gehouden. En net als Petrus was ik zwak.’

De Heere heeft hem niets verweten, maar getroost met de woorden: ‘Het geknakte riet zal Hij niet verbreken en de kwijnende vlaspit zal Hij niet uitdoven.’

‘Ieder dag die wij op aarde doorbrengen,

 moeten wij waakzaam zijn’

De oude geloofsgetuige verklaarde uiteindelijk: ‘Nu is er nog maar Eén Die ik vrees: God. Zolang ik niet tegen God zondig en Hem trouw blijf, heb ik niets te vrezen. Iedere dag die wij op aarde doorbrengen, moeten wij waakzaam zijn.’

Onze gedachten

Wij moeten in de weg van het verstand treden (Spr. 9:6). Denk vooral na over alles wat je wilt doen! Denken is verwerken van gedachten die op je afkomen, die binnendringen in je leven. Ze kunnen door het denken een goede voedingsbodem vinden in je hart. Je hoeft ze echter niet te accepteren. Je kunt negatieve gedachten ook verwerpen. Leer de goede en kwade ingevingen te onderscheiden!

Onze gedachten

–      worden door God beoordeeld

–      moeten door God worden bestuurd

–      moeten worden bewaakt

–      moeten tot inkeer leiden

–      moeten tot gehoorzaamheid aan Christus brengen

–      moeten ons vertrouwen geven

–      moeten tot geloof en overgave komen

 

Het spreekwoord zegt: ‘De gedachten zijn tolvrij.’ Ook de Rooms-katholieke kerk beweert dit. De oude Romeinen stelden: ‘Voor zijn gedachten wordt niemand gestraft.’

Een oude uitdrukking leert:

‘Ghedachten, diem’ in ’t hert bewaert,

                                               Zijn tol-vrij, al vanouds verklaert.’

Toch spreekt de Bijbel hier anders over. In Ps. 139 lezen we dat de Heere van verre de gedachten verstaat. Gods Woord ‘oordeelt de overleggingen en gedachten van het hart’ (Hebr. 4:12).

De Engelse puritein Thomas Brooks leert ons: ‘De gedachten zijn de grootste getuigen vóór of tegen de mens. Inwendige bloedingen doden menig mens, en dit zullen ook zondige gedachten doen, indien men ze steeds de vrije loop laat. Wat wij het meest liefhebben, is het meest in onze gedachten.’ Deze laatste zin is een helder kenmerk van je geestelijke toestand of situatie. Wat is er bij een gelovig iemand het meest in de gedachten op de stille momenten?

Wat is het meest in onze gedachten?

Matthew Henry houdt ons voor: ‘Iedere oprechte maakt een gewetenszaak van zijn gedachten, omdat ze woorden zijn, die tot God gaan. Werp slechte gedachten van u en kweek goede gedachten aan; vestig uw zinnen op goede dingen en houd ze binnen behoorlijke grenzen…’

Maak een gewetenszaak van je gedachten!

Let er op wat we lezen in Ps. 10:4: ‘De goddeloze onderzoekt niet. Al zijn gedachten zijn: Er is geen God’. Bij een zo’n goddeloze is, denk ik, de wens de moeder van de gedachte. De goddelozen zullen echter zeer beschaamd uitkomen.

Sir Thomas Scott, de vroegere lord kanselier van Engeland, zei op zijn sterfbed: ‘Tot op dit ogenblik heb ik gemeend dat er geen God en geen hel was. Nu weet ik en voel ik, dat zowel de Eén als het andere bestaat, en ik ben ten ondergang gedoemd door het rechtvaardig oordeel van de Almachtige.’

Je weet misschien wel

waarom de eerste wereld door de zondvloed is vergaan?

Het begon met ‘een zondvloed van verkeerde gedachten’,

 daarbij kwam een zondvloed van verkeerde woorden

en het uitte zich verder in een zondvloed van verkeerde daden.

 

Een veelvraat graaft zijn graf met zijn eigen tanden

en een zondaar wordt verslonden door zijn eigen gedachten.

Iemand moet opeten wat hij eerder heeft ‘uitgevreten’.

 

In Laos is er een spreekwoord:

‘Niet de mens eet de opium, maar opium eet de mens.’

Een zondaar kan worden verteerd door zijn eigen zonde.

De zonde baart de dood (Jak. 1:15).

Wat is er toch een enorm verschil tussen de gelovigen en ongelovigen!

Wil je alleen door het leven gaan, om ook zonder God te sterven?

Of wil je vol vertrouwen de toekomst tegemoet gaan?!

De verloren zoon kwam gelukkig op tijd ‘tot zichzelf’.

Die in de weg van inkeer tot zichzelf komt,

zal ook tot een genadig God komen.

Onze eigen plannen zijn zo breekbaar,

dat ze spoedig in duigen kunnen vallen,

maar Gods plannen falen nooit!

Gods plannen falen nooit!

Een jongetje reisde eens alleen in een treincoupé. Hem werd gevraagd, of hij niet bang was om zo alleen te reizen… ‘Nee hoor, dat ben ik niet,’ antwoordde hij, ‘want mijn vader is de machinist!’

Bezitten wij dat vertrouwen ook?…

Weten wij dat de Heere ons leven bestuurt!

Laten we dan bedenken,

dat de Heere ook aan ons denkt;

Hij zal ons niet verlaten!

Goede en kwade geestelijke invloeden

In de afbeelding die volgt zie je wat de geestelijke invloeden in het hart kunnen uitwerken. Aan de linkerkant zie je het donkere gedeelte van het negatieve veld. In dit veld heerst er onkunde en zijn er gevoelens van afgunst, afwijzing, angst, boosheid, twijfel en valse schuldgevoelens. (Valse schuldgevoelens voeden een negatief zelfbeeld en werken negatieve zaken uit in het leven, zoals vluchtgedrag, sociale angst, en dergelijke zaken.)

De genoemde gevoelens aan de linkerkant worden gevoed door de boze geestelijke invloeden. Deze invloeden komen binnen via de gedachten en worden door het denken wel of niet geaccepteerd. Als ze worden geaccepteerd, worden ze door het denken geplaatst in het negatieve veld bij één of meer van de genoemde items. Door de geaccepteerde boze geestelijke invloeden worden deze  innerlijke gevoelens dus gevoed.

Aan de rechterzijde zie je in het lichte gedeelte de gevoelens van liefde, hoop, veiligheid, acceptatie, geloof, kennis en goede schuldgevoelens. Deze worden via de gedachten en het denken gevoed door de goede geestelijke invloeden.

De goede schuldgevoelens werken iets goeds uit, zeker als het hart werkelijk is vernieuwd door de Heilige Geest.

De boze geestelijke ingevingen en invloeden zijn ten diepste afkomstig van het occulte slangenzaad. Het zijn de voortgeplante gedachten en denkbeelden van satan, zijn demonen en volgelingen. Het zijn vooral de demonen die op een occulte en negatieve wijze communiceren met de gedachten. Verder zijn het natuurlijk de woorden van andere mensen die effect hebben op onze gedachten. Vooral negatieve woorden kunnen lang blijven nagalmen in onze gedachten. Het is het geestelijke zaad dat op geestelijke wijze in ons wordt gestrooid. Uiteindelijk komt veel geestelijk zaad via het denken in het zaaiveld van ons hart terecht. Daar kan het een goede voedingsbodem vinden. Laat het zaad van de twijfel niet ontkiemen in je hart!

                                  

Geloof het woord van Jezus en blijf in Zijn waarheid. Hij leert ons in Joh.8:31: ‘Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ Wil je geestelijk vrij zijn? Kom dan gelovig tot Jezus. Hij verzekert ons in Joh.8:36: ‘Als dan de Zoon u vrijgemaakt heeft, zult u werkelijk vrij zijn.’ Hij verklaart in Joh.14:6: ‘Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.’ 

Jezus leert het ons door de Heilige Geest, Die ons onderwijst, troost en bemoedigt als de Geest van de waarheid (Joh.14:17). Kom tot Jezus voor een gezond geestelijk leven en positieve gedachten. Hij zegt in Joh.14:26 tot Zijn discipelen over de Trooster, de Heilige Geest: ‘Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd hebt.’ Hij heeft de vrede nagelaten voor Zijn volgelingen, en bemoedigt ze verder in Joh.14:27: ‘Laat uw hart niet in beroering raken en niet bevreesd worden.’ De Heilige Geest geeft ons dus geestelijke leiding en komt met positieve herinneringen om ons te onderwijzen en te bemoedigen.

Infiltratie door demonische machten

In de volgende afbeelding zie je de infiltratie van de geestelijke boosheden in de gedachten. Hierin zie je de geestelijke pogingen tot infiltratie op zwakke, kwetsbare en beschadigde plekken in het hart van een mens. Het is opmerkelijk dat ze juist ook schuldgevoelens willen overbrengen. Zij begeren dat hun slachtoffers de influisteringen en gevoelens zullen overnemen in hun denkwereld. Zij kunnen hun boze plannen succesvol uitvoeren in het hart waar zonde en onkunde aanwezig zijn.

 Let dus goed op de eerder genoemde adviezen: 

– Geef geen gehoor aan de boze influisteringen van demonen.

– Besef dat ze werken met leugens en manipulatie.

– Weet dat je de boze gedachten niet hoeft te accepteren

   en kunt verwerpen.

– Weet ook dat je niet zondigt als je de ingevingen niet overneemt.

– Waak over je gevoelsleven.

– Let op je gevoelens van boosheid, schuld, afgunst, afwijzing,

  angst en twijfel.

– Zorg ervoor dat deze negatieve gevoelens niet gaan overheersen

   in je  leven.

– Richt je gedachten op positieve en bemoedigende zaken

   vanuit Gods Woord.

– ‘Word niet overwonnen door het kwade,

   maar overwin het kwade door het goede’ (Rom.12:21).

  

Strijd tegen het verkeerde denken!

Hoe kunnen wij strijden tegen invallende, verkeerde gedachten (gedachten die door de duivel worden ingegeven)? Je moet je wapenen met de gedachte, ‘om niet meer naar de begeerlijkheden van de mensen, maar naar de wil van God te leven’ (zie 1 Petr.4:1-2). Wij dienen de strijd te voeren tegen satans gedachten, die hij ons influistert.

Paulus schrijft hierover in 2 Kor.2:10-11: ‘… opdat satan op ons geen voordeel zal behalen. Want zijn gedachten zijn ons niet onbekend.’

Gebruik tegen demonische invloeden geen vleselijke, maar geestelijke wapens.

Gods Woord leert ons in 2 Kor.10:4-5: ‘De wapens van onze strijd zijn immers niet vleselijk, maar krachtig door God, tot afbraak van bolwerken. Want wij breken valse redeneringen af en elke hoogte die zich verheft tegen de kennis van God, en wij nemen elke gedachte gevangen om die te brengen tot de gehoorzaamheid aan Christus.’

Deze wapens zijn krachtig voor God; dat betekent ‘in Gods ogen’ (in het Grieks: ‘tōi Theōi’). ‘Sterkten’ zijn bolwerken of vestingen. Wat zijn de vestingen die wij strijdend moeten afbreken? In het Grieks staat er (zoals eerder genoemd) ‘logismous’, vertaald: redeneringen, meningen, overwegingen; verder zijn het hoogten of verhogingen. Volgens de uitleg in de Studiebijbel gaat het bij deze hoogten om het denken van de goddeloze mens, dat God niet wil kennen of erkennen (een verwerpelijk denken).

Breng je denken tot

 gehoorzaamheid aan Christus!

Uiteindelijk moet elk bedenksel als krijgsgevangene worden gebracht onder de gehoorzaamheid aan Christus. De Studiebijbel verklaart: ‘De tegenstanders zijn hier de menselijke gedachten, die zich tegen de kennis van God verzetten. Het gaat hier om het menselijk denken, de menselijke eigenwijsheid, tegenover de wijsheid van Gods heilsplan. Paulus wil door zijn prediking het menselijk denken brengen ‘tot gehoorzaamheid aan Christus’. Deze ‘gehoorzaamheid’ betekent aanvaarding van Gods heilsplan en geloven in de Heere Jezus Christus.’

Gods gedachten

Ben je al op de hoogte van Gods gedachten ten opzichte van Zijn gevallen schepselen? We lezen hierover in Jes. 55:8: ‘Want Mijn gedachten zijn niet uw gedachten, en uw wegen zijn niet Mijn wegen, spreekt de HEERE.’

In Jer. 29:11-14b mogen we ook nu nog de uitnodigende woorden horen:

‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven. Dan zult U Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar U luisteren.

U zult Mij zoeken en vinden, wanneer u naar Mij zult vragen met heel uw hart. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEER, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap…’

Jes. 55:6-7 geven God uitnodigingen en gedachten  naar ons toe duidelijk aan: ‘Zoek de HEERE, terwijl Hij te vinden is, roep Hem aan, terwijl Hij te nabij is.

Laat de goddeloze zijn weg verlaten, de man van ongerechtigheid zijn gedachten. Laat hij zich bekeren tot de HEERE, dan zal Hij Zich over hem ontfermen, tot onze God, want Hij vergeeft veelvuldig.’

De kern van het Evangelie vinden we in Joh. 3:16, waarin ons wordt verkondigd: ‘Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.’

Het gaat hier om Gods weergaloze liefde voor de wereld. Voor ‘wereld’ staat er in het Grieks ‘kosmon’. Volgens de uitleg van de  Studiebijbel wordt met het begrip kosmos hier de zondige, van God vervreemde mensenwereld bedoeld. ‘Over deze wereld ontfermde God Zich in oneindige liefde.’ De zending van de Zoon had tot doel de wereld te behouden.

‘Want zo lief heeft God de wereld gehad,

 dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft,

 opdat ieder die in Hem gelooft,

 niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft’

Gods gedachten gaan over Zijn wil. Wat wil de Heere God met het Evangelie bereiken? Wat behaagt de Heere hierin?

Het is goed om hiertoe Jesaja 55 te bestuderen. In  vers 10-11 wordt ons geleerd: ‘Want zoals de regen of sneeuw neerdaalt van de hemel en daarheen niet terugkeert, maar de aarde doorvochtigt en maakt dat zij voortbrengt en doet opkomen, zaad geeft aan de zaaier en brood aan de eter, zo zal Mijn woord zijn dat uit Mijn mond uitgaat: het zal niet vruchteloos tot Mij terugkeren, maar het zal doen wat Mij behaagt, en het zal voorspoedig zijn in hetgeen waartoe Ik het zend.’

Volgens de Dordtse Leerregels H. 3 en 4, art. 8 is het de Heere aangenaam, dat de geroepenen tot Hem komen. We lezen hier: ‘Doch zovelen als er door het Evangelie geroepen worden, die worden ernstig geroepen. Want God betoont ernstig en waarachtig in Zijn Woord, wat Hem aangenaam is; namelijk, dat de geroepenen tot Hem komen. Hij belooft met ernst allen, die tot Hem komen en geloven, de rust der zielen en het eeuwige leven.’

Het behaagt de Heere dus dat er positief wordt gereageerd op Zijn heilrijke uitnodigingen en dat er vruchten van geloof en bekering volgen. Dit wordt bevestigd in Hebr. 11:6: ‘Zonder geloof is het echter onmogelijk God te behagen. Want wie tot God komt, moet geloven dat Hij is, en dat Hij beloont wie Hem zoeken.’

Wij weten…

Weten wij wel wie we zijn?

De grote levensvragen zijn:

Waar kom ik vandaan? Wie ben ik?

Waarom ben ik hier? Waar ga ik heen?

Oude wijsgeren kwamen niet verder dan: ‘dit weet ik, dat ik niets weet’.

De Deense filosoof en theoloog Soren Kierkegaard heeft eens geschreven: ‘De mens is aan zichzelf overgelaten en heeft geen andere geestelijke toevlucht, dan een absurde sprong: het geloof in een blind, onbekend iets.’Hij stelde verder: ‘Wij bevinden ons in een staat van ‘angst en beven’. Wij zijn hulpeloze slachtoffers van onwetendheid en vrees. Wij zijn niets! Wat een droevige staat van non-existentie!’

Deze beschrijving van de natuurlijke mens geeft aan dat we het reddende Evangelie van Jezus Christus nodig hebben. We hebben een toevluchtsoord buiten onszelf nodig. God moet onze Schuilplaats zijn. Bestudeer Psalm 91 maar eens! Herken je jezelf in de volgende woorden van het bekende lied:

‘U bent mijn Schuilplaats, Heer.

Telkens als ik angstig ben, schuil ik bij U’

Ken je de waarheid?

Boeddha heeft aan het eind van zijn leven gezegd: ‘Ik zoek nog steeds naar de waarheid.’

Jezus Christus spreekt over Zichzelf in Joh. 14:6: ‘Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.’

Jezus is de Weg, de Waarheid en het Leven

Hij is de Persoon die het echt weet. Hij heeft de weg gebaand, de waarheid geopenbaard en het leven aangebracht. Hij is de weg naar het eeuwige geluk. Hij heeft gezegd, in Joh.8:14: ‘Want Ik weet waar ik vandaan gekomen ben en waar Ik heenga.’

Nicodemus zei tot Jezus: ‘Wij weten, dat van God gekomen bent als leraar’ (in Joh. 3:2). En zelfs de demonen wisten het, zoals we lezen in Mark. 1:23-27. Er was daar een man met een onreine geest, die schreeuwde: ‘Ga weg! Wat hebben wij met U te maken, Jezus de Nazarener? Bent U gekomen om ons te gronde te richten? Ik weet Wie U bent, namelijk de Heilige van God.’ Kennen en weten is hetzelfde in het Grieks (namelijk: ‘oida’ ).

Steeds komen mensen ‘die niet weten’ tot kennis van de Zaligmaker, Jezus Christus.

Jezus leert ons in Joh.8:31-32:‘Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’

Als je deze waarheid mag uit ervaring mag kennen, zul je kunnen groeien naar het overwinnende leven in Christus. Dat wil je ook door Hem geleid worden als een trouwe leerling en volgeling. Je zult dan door het geloof in Jezus Christus de zonde in je leven kunnen overwinnen. Het geloof overwint de wereld (1 Joh.5:4).  Het geloof overwint de dwaalgeesten en de geest van de antichrist.

We lezen daarvan in 1 Joh. 4:4: ‘Lieve kinderen, u bent uit God en u hebt hen overwonnen, want Hij Die in u is, is groter dan hij die in de wereld is.’

Je moet weten waarom Jezus Christus in de wereld is gekomen en wat Hij voor ons heeft gedaan.

Johannes leert ons dit in 1 Joh.3:8: ‘Hiertoe is de Zoon van God geopenbaard, dat Hij de werken van de duivel verbreken zou.’

Als je dit weet, moet je beseffen dat je in principe geen slachtoffer van de zonde hoeft te zijn, dat je niet als een arme zondaar per se moet blijven zondigen, omdat de macht van de boze nu eenmaal zo sterk is.

Geloven is weten!

Gods Woord is duidelijk genoeg om te weten waartoe wij geroepen zijn. En wat mag de overwinnende christen weten? Dat hij niet uit God geboren is om een ‘loser’ (een verliezer) te zijn.

We lezen namelijk in Rom.8:37: ‘Maar in dit alles zijn wij meer dan overwinnaars door Hem, Die ons heeft liefgehad.’

Laat je maar leiden door de bevrijdende waarheid uit 1 Joh.5:18-21:

‘Wij weten dat ieder die uit God geboren is, niet zondigt; maar wie uit God geboren is, bewaart zichzelf en de boze heeft geen vat op hem.

Wij weten dat wij uit God zijn en dat de hele wereld in het boze ligt.

Maar wij weten dat de Zoon van God gekomen is en ons het verstand heeft gegeven om de Waarachtige te mogen kennen; en wij zijn in de Waarachtige, namelijk in Zijn Zoon Jezus Christus. Die is de waarachtige God en het eeuwige leven.’

Door het geloof in Jezus Christus hebben de gelovigen  inzicht gekregen. Het genoemde Griekse woord ‘dianoia’ in vers 20 betekent: ‘begrip, verstand, inzicht’.

Johannes eindigt zijn eerste brief met de volgende vermanende woorden: ‘Lieve kinderen, wees op uw hoede voor de voor de afgoden. Amen.’ In mijn Engelse Bijbel lees ik in vers 21: ‘Little children, keep yourselves from idols. Amen.’

Het ware geloof bestaat uit ‘kennis, toestemmen en vertrouwen’. Wij moeten steeds meer toenemen in genade en kennis, des te meer rust en houvast mogen we dan verkrijgen.

We moeten groeien in genade en kennis

Je leert de stem van de goede Herder dan steeds meer te verstaan, om Hem beter te kunnen volgen. Je mag dan rustig vertrouwen in moeilijke omstandigheden.

Je beseft dan, wat we lezen in Rom. 8:28: ‘En wij weten dat voor hen die God liefhebben, alle dingen meewerken ten goede, voor hen namelijk die overeenkomstig Zijn voornemen geroepen zijn.’

Paulus kon zeggen in 2 Tim.1:12: ‘Want ik weet Wie ik geloofd heb, en ik ben ervan overtuigd dat Hij bij machte is mijn pand, bij Hem weggelegd, te bewaren tot die dag.

Het geloof  bestaat uit ‘een heilig weten’.

Weet je ook, in Wie je geloofd hebt?

en in Wie je nog steeds gelooft?

Gelovige, blijf je houvast en rust zoeken in het volbrachte werk van Jezus Christus.

Paulus roept ons vanuit 1 Kor. 15:58 en 57 op tot een overwinnend leven door de Overwinnaar, Jezus Christus:

‘Maar God zij dank, Die ons de overwinning geeft door onze Heere Jezus Christus. Daarom, mijn geliefde broeders, wees standvastig, onwankelbaar, altijd overvloedig in het werk van de Heere, in de wetenschap dat uw inspanning niet tevergeefs is in de Heere.’